تحلیل سوره ی یاسین بر اساس نظریه ی سیستمی - نقشی هالیدی

در این تحقیق، سعی بر آن است تا بندهای آیات سوره ی یاسین را از منظر اصول و مبانی نظریّه ی سیستمی- نقشی هالیدی مورد تجزیه و تحلیل قرار دهیم. نگارنده در این پژوهش، به هیچ عنوان در صدد دستیابی به مفاهیم ژرف ساختی قرآن و تحلیل لایه های مختلف معنایی آن برنیامده است، بلکه هدف اصلی تحقیق، آزمودن نظریّه ی مذکور و بررسی قابلیّت اعمال آن در حیطه ی داده های قرآنی است. بررسی سوره ی یاسین بر اساس نظریّه ی هالیدی، به این نتیجه انجامید که بر اساس فرانقش بازنمودی، بیشترینِ فرآیندها(16/27 درصد) از نوع کلامی است و سایر فرآیندها نیز به ترتیب فراوانی از نوع مادّی28/23درصد، رفتاری96/18درصد، ذهنی81/16درصد و رابطه ای79/13 درصد می باشد. در این تحلیل، نمونه ای از فرآیند وجودی مشاهده نگردید. به لحاظ فرانقش بینافردی، وجه غالب در اکثر بندهای این سوره بیشتر(32/82 درصد) از نوع خبری می باشد و بسامد سایر وجوه نیز به ترتیب : وجه امری71/7 درصد، وجه پرسشی09/6 درصد و وجه التزامی88/3 درصد مشاهده شده است. از نظر زمان نیز، وقوع فرآیند در 17/55 درصد بندها در زمان حال ساده و در 83/44 درصد نیز در زمان گذشته به انجام رسیده است. قطبیّت در بندها نیز به ترتیب 74/79 درصد مثبت و 26/20 درصد منفی مشاهده گردید. از منظر فرانقش متنی، ساختار مبتدا- خبریِ بیشتر بندها، بی نشان بود. امّا گاهی نیز به اقتضای تأکیدات قرآنی، ساخت مبتدا- خبریِ نشان دار به چشم می خورد، به گونه ای که ساختِ 12/96 درصد بندها، بی نشان و 88/3 درصد نیز دارای ساخت نشان دار بودند. همچنین، در تحلیل ساختارهای پیچیده معلوم شد که 50 درصد فرآیندها، کلامی می باشد و سایر فرآیندها نیز به ترتیب از نوع مادّی، رفتاری، ذهنی و رابطه ای بودند.